Advies aan Schoof: geef samenleving ruimte bij taaie problemen

DEN HAAG (ANP) – De overheid moet de samenleving meer ruimte geven om te helpen bij de oplossingen voor taaie vraagstukken, bijvoorbeeld als het gaat om de woningcrisis of stikstofcrisis. Dat adviseert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) donderdag aan minister-president Dick Schoof. De raad heeft gekeken naar vastgelopen problemen die soms al tientallen jaren spelen in Nederland. De samenwerking tussen overheid en burgers kan veel beter, concludeert de Rli.

“Het lijkt alsof de overheid alles moet doen, maar er kan een hele grote kracht uit onze samenleving komen”, zegt raadsvoorzitter Jan Jacob van Dijk. Dan moeten burgers alleen wel betrokken worden bij de vraagstukken die spelen, benadrukt de raad. De Rli geeft Schoof daarom vijf aanbevelingen mee. Het is vooral belangrijk dat gesprekken over problemen op een andere manier worden gevoerd, vinden de raadsleden.

Als voorbeeld keek de Rli naar de stikstofcrisis. “Al heel lang weten we dat hier iets mee moet gebeuren. Maar als puntje bij paaltje komt, weten we het niet op te lossen”, zegt Van Dijk. Daarom moet het meer over de waarden gaan die achter een probleem verscholen zitten, vindt de raad. Zo zetten boeren zich in voor het behoud van hun bedrijf en bestaanszekerheid, terwijl natuurorganisaties zich inspannen voor een gezondere natuur. De overheid moet zich houden aan vastgelegde natuurdoelen, maar politici proberen kiezers aan zich te binden door stikstofmaatregelen wel of niet te nemen.

Regelgeving eenvoudiger

“Die gesprekken over waarden kunnen heel ingewikkeld zijn”, zegt Van Dijk. “En niet iedereen hoeft laaiend enthousiast in te stemmen met de plannen die eruit ontstaan. Maar hierdoor krijgt de burger wel in de gaten wat de grondslag is achter bepaalde besluiten die de politiek neemt.” De overheid moet hierbij zoveel mogelijk burgers betrekken en bijvoorbeeld ook vaker een burgerberaad organiseren, vindt de Rli.

Op basis van de gesprekken met burgers moet de overheid de regie pakken en een concrete koers bepalen, zeggen de raadsleden. De uitvoering daarvan is ook aan burgers en bedrijven. Daarvoor moet sommige regelgeving eenvoudiger worden, bijvoorbeeld voor energiecoöperaties, adviseert de Rli. “De overheid kan zeggen dat een doel moet worden bereikt. Zolang de gemeenschappen dan maar in staat worden gesteld om dit te gaan doen.”

ANP