Halsema bij stille tocht: ‘nooit meer’ is morele opdracht

AMSTERDAM (ANP) – De belofte dat de gruwelijke misdaden van de Tweede Wereldoorlog nooit meer mogen gebeuren, is “de morele opdracht om boven onze verschillen uit te stijgen, niet weg te kijken en eensgezind een harde grens te trekken als mensen – waar dan ook – onderdrukt, vervolgd en vermoord worden”. Dat zei de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema voorafgaand aan een stille tocht van het Museumplein naar de Dam.

“‘Nooit meer’ is geen politieke slogan die soms wel en soms niet, voor sommige mensen wel, voor sommige mensen niet, en voor sommige volkeren wel, en voor sommige volkeren niet geldt”, aldus Halsema. Ook nu lijden mensen onder autoritaire en agressieve regimes, zei ze. “Moeders en kinderen sterven door bombardementen, die anderen voor het leven verminken en die gezinnen traumatiseren, mensen lijden honger en steden en dorpen veranderen in ruïnes. En wij kijken toe.”

In haar toespraak stond Halsema stil bij de 102.000 Nederlandse Joden, Roma en Sinti die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord. Ook noemde ze de op Oost-Java geboren student en verzetsstrijder Irawan Soejono, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Leiden studeerde en daar tijdens een razzia in januari 1945 werd doodgeschoten. Ook prees ze de inzet voor verdraagzaamheid van Holocaustoverlevende Annetje Fels-Kupferschmidt, een van de oprichters van het Auschwitz Comité.

Enkele honderden aanwezigen

“Vandaag herdenken wij Annetje Fels-Kupferschmidt, Irawan Soejono en al die anderen die er niet meer zijn”, besloot Halsema haar toespraak. “Maar wij eren ook hun nagedachtenis en dat betekent dat wij lessen moeten willen trekken. Elk jaar, elke dag opnieuw. Wij moeten goed zijn. Wij moeten het beter doen.”

Er waren enkele honderden mensen bij de toespraak van Halsema, schat een ANP-verslaggever, onder wie ook kinderen. Enkele aanwezigen waren ontroerd door de voordrachten. Behalve Halsema sprak ook voorzitter Andrée van Es van het Amsterdams 4 en 5 mei comité de bezoekers kort toe. Acteur Coen Bril hield een voordracht uit het werk van de Nederlands-Joodse schrijver Etty Hillesum, die in de Tweede Wereldoorlog een dagboek bijhield en in Auschwitz is vermoord.

Stille tocht

Na de toespraken begonnen de honderden mensen aan de stille tocht. Halsema loopt ook mee. Ook zijn er scholieren bij van de Anne Frank-school in Amsterdam en een school uit Gelderland. De tocht eindigt op de Dam, waar iets voor 20.00 uur de Nationale Herdenking begint.

ANP